Ludwig Wittgenstein

Ludwig Josef Johann Wittgenstein (Viena, 1889ko apirilaren 26a - Cambridge, Ingalaterra, 1951ko apirilaren 29a) filosofo, matematikari, hizkuntzalari eta logikari austriarra (gero britaniar aberriratua) izan zen, bereziki hizkuntza, batez ere epistemologiarekin loturik, aztertu zuena. Vienako Zirkulua mugimendua eta, bidenabar, enpirismo logiko izeneko eskola filosofikoa eragin zituen pentsalarietako bat izan zen. Bizitzan zehar, bi lan soilik prestatu zituen argitaratzeko, ''Tractatus logicus-philosophicus'' eta ''Ikerketa filosofikoak''; eta biak bere bizitzako pentsamendu filosofikoaren bi ikuspuntu bereizien mugarri dira. Nortasun enigmatiko eta bizimodu liluragarria izan zituen, eta bere hautu etikoak bere filosofiarekin estu loturik izan ziren. Itzal handieneko filosofoetakoa izan zen XX. mendean.

Wittgensteinen lehen teoriak dio erlazio biunibokoa dagoela hitzen eta gauzen artean, eta hitzak kateatzen dituzten proposizioak errealitatearen «irudiak» direla (''Tractatus logico-philosophicus''). Teoria horrek eragin handia izan zuen Vienako Zirkuluko positibista logikoengan, nahiz bere burua inoiz ez ikusi mugimendu horretako kidetzat. Handik denbora batera, Wittgensteinek berak gogor kritikatu zuen ''Tractatus'' ''Kaier urdin'' eta ''kaier marroi'' eta ''Philosophische Untersuchungen'' (Azterketa filosofikoak) liburuetan, baita ''Philosophische Bemerkungen'' (Ohar filosofikoak) lanean ere, ikusmolde mugatu eta zehatzagoaren aldeko hilondoko obrak, «hizkuntza-jolas» gisa sailkatuak, non hizkuntzaren alderdi gizatiarra nabarmentzen baita, hau da, zehaztugabetasuna eta egoeren araberako aldagarritasuna. Bertrand Russellen ikasle izan zen Cambridgeko Unibertsitateko Trinity College-n, non geroago Wittgenstein bera ere irakasle izatera iritsi baitzen. Wikipediatik informazioa lortu